De mythe van het ‘wood-wide web’

De afgelopen jaren heeft een intrigerend verhaal over bossen en schimmels de publieke aandacht getrokken. Volgens dit verhaal vormen de wortels van bomen ondergrondse netwerken door middel van schimmelverbindingen, waardoor ze onderling koolstof, water en voedingsstoffen kunnen delen en zelfs chemische waarschuwingen kunnen sturen. Dit zogenaamde ‘wood-wide web’ heeft experts doen nadenken over de manier waarop we bossen beheren en over de verhouding tussen eigenbelang en altruïsme in de menselijke samenleving.

Echter, een recent onderzoek door wetenschappers die zich al hun hele carrière bezighouden met boschimmels, trekt dit ‘wood-wide web’ in twijfel. In een grondige evaluatie van 26 veldstudies, waaronder enkele van henzelf, ontdekten de auteurs dat veel van de beweringen over het ‘wood-wide web’ gebaseerd zijn op licht of verkeerd geïnterpreteerd bewijs. Ze waarschuwen voor de gevaren van bevestigingsbias, ongefundeerde beweringen en kritiekloze berichtgeving in de media, die onderzoekresultaten kunnen verdraaien en de realiteit uit het oog kunnen verliezen.

Hoewel het waar is dat schimmels inderdaad een symbiotische relatie aangaan met boomwortels, bekend als mycorrhiza, en dat ze naburige boomwortels kunnen verbinden via zogenaamde gemeenschappelijke mycorrhizale netwerken (CMNs), bestaat er weinig consensus onder wetenschappers over de omvang en mechanismen van boominteracties via CMNs. Claims dat zaailingen profiteren van verbindingen met volwassen bomen via CMNs, of dat bomen signalen van gevaar kunnen doorgeven, worden niet ondersteund door sterk experimenteel bewijs.

De auteurs wijzen ook op de rol van wetenschappers bij het verspreiden van vertekende informatie. Ze benadrukken het belang van kritische berichtgeving door journalisten, die een breed scala aan expertmeningen moeten aan bod laten komen en wetenschappers moeten uitdagen wanneer hun beweringen niet duidelijk worden ondersteund door rigoureus onderzoek.